نشست هم اندیشی با اصحاب رسانه با موضوع بیست و سومین دوره جشنواره چاپ با حضور علی‌اکبر ابراهیمی، مدیرکل دفتر چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، محسن یگانه، دبیر بیست‌وسومین دوره جشنواره صنعت چاپ، جلال ذکایی، عضو هیئت‌مدیره اتحادیه لیتوگرافان و مسئول پایگاه اطلاع‌رسانی چاپ دیجیتال، بهروز قزلباش، سردبیر مجله «بازار بسته‌بندی»، رضا نورایی، مسئول کمیته داوری انتخاب آثار چاپی برتر جشنواره صنعت چاپ، میلاد حاتمی، سردبیر نشریه «چاپ و نشر»، قباد نظری، مدیرمسئول نشریه «دنیای چاپ» و نشریه «چاپ و تبلیغات» شنبه (۱۸ آذرماه) در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

ابراهیمی ضمن قدردانی از پایه‌گذاران جشنواره صنعت چاپ، درباره صنعت چاپ، گفت: صنعت چاپ از نظر قابلیت، اهمیت و ظرفیت، نسبت به بسیاری از صنایع دیگر، سرآمد است؛ بنابراین با محوریت ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در سراسر کشور و مشارکت تشکل‌های صنفی، جشنواره صنعت چاپ در شهرهای مختلف برگزار شده است.

وی ادامه داد: اختتامیه بیست‌وسومین دوره جشنواره صنعت چاپ را پیش‌رو داریم. یکی از بخش‌های این رویداد انتخاب آثار برتر است که بعد از شیوع کرونا، با نظر کارشناسان برای حفظ کیفیت آثار، دوسالانه برنامه‌ریزی خواهد شد.

مدیرکل دفتر چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: هم‌اندیشی با فعالان رسانه در بهبود کیفیت جشنواره موثر است؛ به‌عبارت دیگر ارزش افزوده‌ای برای برگزاری یک آیین درخور شأن صنعت چاپ، محسوب می‌شود.

ابراهیمی با اشاره به تاثیرات جشنواره صنعت چاپ گفت: معرفی آثار فاخر تولیدکنندگان ایرانی در قالب جشنواره صنعت چاپ، بر تقویت صادرات آثار چاپی و چه‌بسا بر حوزه واردات نیز تاثیرگذار خواهد بود.

جلال ذکایی، عضو هیئت‌مدیره اتحادیه لیتوگرافان و مسئول پایگاه اطلاع‌رسانی چاپ دیجیتال، درباره جریان تحولی جشنواره صنعت چاپ طی بیش از دو دهه گفت: این رویداد در فرآیند بررسی آثار و بخش رقابتی جشنواره، تحول درخورتوجهی را طی کرده است. آثار براساس استاندارد، رتبه‌بندی و بدون افشا نام صاحب اثر و مخفیانه داوری می‌شود. با وجود همه محسنات، به نظر می‌رسد چند آسیب به بخش مسابقه آثار چاپی وارد است.

وی در آسیب‌شناسی بخش رقابتی جشنواره صنعت چاپ بیان کرد: به‌نظر می‌رسد نخستین آسیب، مربوط به دولتی بودن این رویداد است؛ شاید گفته شود این رویداد با توجه به سابقه آن باید دولتی برگزار شود. اما معتقدم ادامه این روال وحی مُنزل نیست.

ذکایی درباره سابقه تغییر نحوه برگزاری برخی رویدادهای صنعتی با تصمیم حاکمیت به نمایشگاه «صنعت» اشاره و بیان کرد: درباره نمایشگاه «صنعت» حاکمیت به این نتیجه رسید، نحوه برگزاری آن با توجه به الگوهای بین‌المللی از قابلیت برخوردار نیست؛ بنابراین تصمیم براین شد تا این رویداد ابتدا، متناسب با صنایع مختلف، خرد همچنین به بخش خصوصی واگذار شود.

عضو هیئت‌مدیره اتحادیه لیتوگرافان افزود: این رویکرود موثر بود؛ چراکه در حوزه چاپ، سالانه حداقل پنج نمایشگاه ازجمله نمایشگاه، کاغذ، نمایشگاه تبلیغات، نمایشگاه ایفپکس، نمایشگاه چاپ و بسته‌بندی و نمایشگاه چاپ دیجیتال برگزار می‌شود؛ بنابراین ظرفیت لازم وجود دارد و حاکمیت به این جمع‌بندی رسیده است که می‌شود، رویداد را به بخش خصوصی واگذار و به‌عنوان ناظر، هدایت‌گر، راهبر و کمک‌کننده نقش ایفا کرد.

جشنواره صنعت چاپ ظرفیتی برای توسعه دیپلماسی فرهنگی است

این کارشناس صنعت چاپ، نبود پیوستگی بخش رقابتی جشنواره با بازارهای بین‌المللی و حتی منطقه‌ای را دیگر موضوع در بررسی آسیب‌شناسانه جشنواره صنعت چاپ دانست و افزود: بخش رقابتی این رویداد، ظرفیت درخور توجهی برای توسعه دیپلماسی فرهنگی است. چرا در این رویداد شرکت‌کننده خارجی همچنین داور بین‌المللی نداریم؟

ذکایی با تاکید بر تقویت دبیرخانه دائمی جشنواره صنعت چاپ، گفت: دبیرخانه دائمی، به این معنا است که فعالیت دبیرخانه در طول سال حس شود؛ نه اینکه چند ماه مانده به رویداد فعالیت خود را شروع می‌کند. تغییر مدام تیم داوری مسابقات آثار چاپی، یکی از آثار وضعیت دبیرخانه دائمی محسوب می‌شود که یک آسیب است.

وی افزود: ضمن تقدیر از همه اعضای اعضا تیم داوری، به نظرم تیم داوری هر دو سال یک‌بار تغییر کند یا اینکه برای هر داور، یک حکم پنج‌ساله صادر شود. اگر فعالیت دبیرخانه در طول سال مستمر، ادامه داشته باشد، برای فعالان و متقاضیان امکان ارسال اثر در مقاطع مختلف زمانی سال وجود دارد.

ذکایی، توجه به کاربر نهایی “End User”و داوری نگاه مردمی در جشنواره صنعت چاپ را در تقویت بخش رقابتی بسیار تاثیرگذار ارزیابی کرد؛ چراکه نتیجه آن تاکید بر اهمیت ذائقه عمومی مردم نسبت به مقوله چاپ، همچنین ارتقا ذائقه آن‌ها است.

جشنواره صنعت چاپ به تبلیغ نیاز دارد

در ادامه این نشست بهروز قزلباش، سردبیر مجله «بازار بسته‌بندی» نتیجه انتخاب آثار برتر چاپ را ارتقا حرفه‌ای و صنعتی رسته‌های چاپ دانست و گفت: بیست و دو دوره جشنواره چاپ در کشور برگزار شده اما به‌نظر می‌رسد، از نظر برندینگ موفق نبوده و به‌اصطلاح جا افتاده و شاخص نشده است؛ این حرف به معنای بی‌خبری فعالان صنعت چاپ و بی‌کیفیتی این رویداد نیست.

وی ادامه داد: بدون یک نشان یا برند، امکان گسترش جشنواره در داخل و فضای بین‌الملل ممکن نمی‌شود؛ به‌عبارت دیگر اعتباری که جشنواره چاپ باید کسب کند، به ۹۹ درصد تبلیغات و یک درصد سرمایه‌گذاری، نیاز دارد.

به‌گفته قزلباش، آثار برتر را باید همراه تولیدکننده اثر و چاپخانه و بنگاه دید؛ به‌عبارت دیگر نباید فقط به اثر رای داد. بنابراین یکی از اقدمات دبیرخانه بررسی مستمر آثار فعالان باشد.

این فعال رسانه‌ای افزود: زمانی که برنده بودن موجب بهبود اعتبار، افزایش شهرت تولیدکننده و ارجمندتر شدن تولید بنگاه نشود، چه خاصیتی خواهد داشت؛ بنابراین نشان جشنواره باید مانند جشنواره‌ها دیگر تعریف شود؛ البته با توجه به اینکه اغلب فعالان با یکدیگر آشنا هستند، ضرورتی ندارد این تعریف درون خانواده چاپی‌ها انجام شود؛ بلکه مردم را باید در جریان این موضوع قرار داد؛ چراکه موجب شکل‌گیری رقابت بین چاپخانه‌ها برای تولید محصولات باکیفیت‌تر خواهد شد. در نتیجه زمینه‌های ارتقا رسته‌های مختلف چاپ را فراهم خواهد کرد.

قزلباش با تاکید بر بین‌المللی شدن جشنواره صنعت چاپ گفت: نتیجه این نگاه، بازارسازی برای صنعتی است که ۸۰ درصد ظرفیت آن خالی است. فرصت تجاری و اقتصادی که جشنواره صنعت چاپ به‌ویژه برای بخش صنعتی آن فراهم می‌کند را باید دید.

به‌گفته وی، در جشنواره صنعت چاپ صرفاً به اثر برتر نباید جایزه داد بلکه باید به تولید برتر، بنگاه تجاری برتر جایزه داد. به ‎نظر می‌رسد عموم مردم با تولید محتوای رسانه‌ای، باید در جریان این رویداد قرار بگیرند.

در ادامه این نشست میلاد حاتمی، سردبیر نشریه «چاپ و نشر» درباره فلسفه برگزاری جشنواره صنعت چاپ گفت: تلاش کنیم، رویدادهای صنعت چاپ، روز ۱۱ شهریورماه برگزار شود.

وی با تاکید بر توجه به جایگاه فعالان صنعت چاپ در استان‌ها، ادامه داد: فعالان صنعت چاپ استان‌ها انتظار دارند، جشنواره صنعت چاپ رنگ و بوی کشوری داشته باشد و این بُعد فقط به تقدیر از چند پیشکسوت معروف در چند شهرستان، محدود نشود. علاوه براین باید فرصت سخنرانی برای برگزیدگان در اختتامیه فراهم شود.

باید مشارکت قشر خاکستری صنعت چاپ را جلب کرد

بابک شیرخانی، فعال حوزه چاپ و مدیرمسئول ماهنامه «صنعت چاپ» درباره راه‌های افزایش میزان مشارکت در جشنواره صنعت چاپ گفت: مشارکت را باید فراگیر کرد؛ به‌ویژه قشر خاکستری فعال حوزه چاپ را به حضور در این رویداد وادار کنیم. به‌نظر می‌رسد، جلب اعتماد فعالان این حوزه، اندکی دشوار باشد اما راه‌هایی مانند گفت‌وگو و یا تعریف مزایایی برای جلب مشارکت آن‌ها وجود دارد.

وی با تاکید بر ضرورت رتبه‌بندی چاپخانه‌ها در بررسی آثار آن‌ها در جشنواره صنعت چاپ، ادامه داد: با رتبه‌بندی چاپخانه‌ها و بررسی آثار چاپخانه‌ها براساس رتبه آن‌ها برافزایش میزان مشارکت اثرگذار خواهد بود. نکته دیگر ضرورت توجه به باطن آثار در جریان داوری‌ها است؛ چراکه بسیاری از محصولات چاپی ظاهر جذابی دارند اما استاندارد لازم برای بسته‌بندی را ندارد.

در ادامه این نشست قباد نظری، مدیرمسئول نشریه «دنیای چاپ» و نشریه «چاپ و تبلیغات» پیشنهاد کرد، بخش «اخلاق حرفه‌ای» با هدف بررسی مشتری در جشنواره صنعت چاپ تعریف شود.

ارزش یک جشنواره به رقابت است

رضا نورایی، فعال رسانه‌ای حوزه چاپ بر نقش رسانه‌ها در تقویت جایگاه جشنواره صنعت چاپ گفت: ارزش یک رقابت به داوری آثار رقابت است. مولفه‌ای که براهمیت آن تاکید می‌کنم. حس مشارکت و خودجوشی برای حضور در این رویداد باید تقویت شود.

وی ادامه داد: داغ کردن تنور رقابت یکی از مصادیق همراهی رسانه‌ها با جشنواره صنعت چاپ است. هرچه می‌توانیم باید کاری کنیم، برگزیدگان، حتی اگر به روی سِن دعوت نشدند، به خود افتخار کنند.

پیچیدگی یک اثر چاپی ارزش است

نورایی با بیان این مطلب که پیچیدگی اثر رقابتی یک ارزش است، ادامه داد: ملاک، فقط زیبایی و خوشرنگی اثر نیست؛ بلکه پیچیدگی و چالش با اهمیت است.

قزلباش در ادامه این نشست، دو راه افزایش جوایز مادی و دیگری ارتقا جنبه‌های حرفه‌ای را برای تقویت جایگاه رویدادها پیشنهاد و بیان کرد: این دو راه به‌معنای غلط بودن شاخص‌ها نیست اما وقتی برندسازی صحیح نباشد، نتیجه درخورتوجهی نخواهیم گرفت.حتی اگر برای برندسازی، پنج سال زمان صرف شود، پایه‌های جشنواره را مستحکم خواهد کرد.

در ادامه این نشست شیرخانی با اشاره به اینکه باید به راهکارهای عمومی شدن رویداد فکر کرد، گفت: علاوه بر توجه به افزایش ارزش بُعد مادی، دعوت از افراد سرشناس مانند صاحب‌نام‌ها و صاحب‌نظران، همچنین جلب مشارکت داوران سرشناس در جذب چاپخانه‌داران برای حضور در این رویداد اثرگذار است.

به‌گفته وی، زمانی یک رویداد، عمومی خواهد شد که با باورهای مردم گره بخورد؛ ازجمله ایجاد ارتباط جشنواره با موضوع سلامتی و مباحث محیط زیستی است.

شیرخانی درباره بین‌المللی شدن جشنواره صنعت چاپ، ادامه داد: به نظرم در بین‌المللی کردن مسابقه انتخاب اثر برتر حوزه چاپ، موفق نخواهیم شد.

در ادامه این نشست، ابراهیمی، با تاکید برهم‌اندیشی برای برگزاری جشنواره صنعت چاپ، گفت: عنوان اختتامیه برای جشنواره صنعت چاپ، به این معنا است که رویدادی در صنعت چاپ براساس سیاست‌ها و اهدافی برنامه‌ریزی شده که نیازمند برگزاری آیین اختتامیه است.

وی افزود: جشنواره صنعت چاپ، به پوست‌اندازی نیاز دارد.

ابراهیمی با اشاره به گرامیداشت روز ملی صنعت چاپ در سراسر کشور به نمونه‌هایی در استان اردبیل و آذربایجان شرقی اشاره و بیان کرد: دو سال است، به‌مناسبت ۱۱ شهریورماه، از تعدادی چاپخانه در استان تهران بازدید می‌کنم؛ بنابراین مسئله در بحث ارتقاء جشنواره صنعت چاپ، مسائلی نیست که در این جلسه مطرح شد؛ بلکه به‌نظر می‌رسد مشکل فراتر از این مسائل است که موجب تضعیف اعتماد چاپخانه‌داران شده است.

استقبال چاپخانه‌داران از جشنواره صنعت چاپ

وی افزود: به نظر می‌رسد در چند سال اخیر و ادوار مختلف جشنواره، غیر از فعالان اطراف خودمان فراتر را ندیدیم؛ بنابراین تلاش شد به فعالان کمتر شناخته شده توجه شود؛ افرادی که با ۸۵ سال سن در طول سال‌ها فعالیت هیچ‌گاه دیده نشده بودند؛ علاوه‌براین نخستین‌بار در بحث تجلیل از پیشکسوتان، بررسی‌ها را منطقه کردیم تا صرفاً انتخاب‌ها محدود به تهران نباشد.

ابراهیمی با بیان این مطلب که به میزان مشارکت خوش‌بین هستم، ادامه داد: خوشبختانه چاپخانه‌داران از جشنواره استقبال کردند.

وی درباره تعریف برند برای جشنواره صنعت چاپ گفت: تاکید می‌کنم، جشنواره صنعت چاپ برند دارد؛ بنابراین مابقی کار باید از سوی خود فرد برگزیده ادامه پیدا کند. درباره اعطا جایزه مادی با دوستان موافق هستم؛ با این دیدگاه برای برگزیده چاپ فاخر قرآن کریم، یک میلیارد تومان با عنوان «جایزه بین‌المللی چاپ مصحف شریف» در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیش‌بینی شده است.

مدیرکل دفتر چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، با بیان اینکه عبور از برخی مسائل سنتی مشکل است، گفت: با این وجود معتقدم باید یک جشنواره با ویژگی‌ها و افراد جدید، شکل بگیرد؛ بنابراین باید با مشارکت تشکل‌های صنفی، کارشناسان و اصحاب رسانه، آسیب‌شناسی جشنواره صنعت چاپ را داشته باشیم.

یکی از اقدامات جدید در دوره بیست و سوم، مقوله طراحی و ایده‌پردازی بسته‌بندی است که خوشبختانه در این دوره مورد توجه قرار گرفته شده است.

یگانه در ادامه این نشست، با بیان اینکه همه مسائل طرح شده درخور توجه و با اهمیت است، درباره برگزاری اختتامیه جشنواره صنعت چاپ در روز صنعت چاپ گفت: یادآوری می‌کنم روز ملی صنعت چاپ، یک روز برگزار می‌شود اما جشنواره صنعت چاپ یک رویداد است.

وی ادامه داد: با توجه به فعالیت‌های گسترده روز ملی صنعت چاپ ازجمله معرفی برگزیدگان در ۳۰ استان، به‌هیچ‌وجه امکان ندارد اختتامیه جشنواره چاپ در این روز برگزار شود. تاکید می‌کنم، جشنواره صنعت چاپ، رویکرد و هدف متفاوتی از روز ملی صنعت چاپ دارد.

این عضو دبیرخانه جشنواره صنعت چاپ افزود: پیشنهاد می‌کنم بخش‌های مختلف که در حوزه چاپ دخیل هستند، یک برنامه ویژه برای روز ملی صنعت چاپ در نظر بگیرند تا این روز، وجه عمومی‌تری پیدا کند.

روز ملی صنعت چاپ را به نوروز صنعت چاپ تبدیل کنیم

ذکایی، در ادامه این نشست با تایید دیدگاه، محسن یگانه بیان کرد: برای فرهنگسازی گرامی‌داشت روز ملی صنعت چاپ، این روز ابتد، باید بین فعالان این صنعت، مورد توجه قرار گیرد. باید تلاش کنیم، روز صنعت چاپ را به «نوروز صنعت چاپ»، تبدیل کنیم. این اقدامات زمینه‌ساز توجه عموم مردم به این صنعت خواهد شد.

در ادامه این نشست قزلباش، با طرح پیشنهاد تهیه کتاب با موضوع برگزیدگان جشنواره صنعت چاپ همچنین پیشکسوتان ادوار گذشته گفت: این کتاب، علاوه‌براینکه به جشنواره شأنیت می‌بخشد، جنبه تبلیغاتی دارد. نکته دیگر پیش‌بینی بخش تجلیل از خبرنگاران صنعت چاپ و انتخاب گزارش برتر است.

در بخش دیگری از این نشست شیرخانی، به دسته‌بندی مسائل مطرح شده و برنامه‌ریزی برای دوره آتی جشنواره تاکید کرد. وی همچنین تعریف یک سازوکار برای دریافت اثر چاپی را پیشنهاد و بیان کرد: پیش از ارسال اصل اثر، می‌توان با ابزارهای نوین به دریافت اثر اقدام کرد.

به‌گفته وی، می‌توان درباره جشنواره یک نظرسنجی علمی از چاپخانه‌داران انجام داد.

نورایی در ادامه این نشست، ارتباط بین جشنواره صنعت چاپ با روز ملی صنعت چاپ را رد کرد و درباره توجه به طراحان و گرافیست‌ها در جشنواره بیست و سوم گفت: این افراد در این دوره از جشنواره دیده شدند و در مجموع هفت حرفه معرفی شده است؛ طراحی گرافیک، طراحی ساختار، اپراتور چاپ، مسئول پیش از چاپ، مسئول پس از چاپ در این رویداد دیده شده‌اند. یکی از اهداف در این دوره، ایجاد احساس رضایت و شادی است.