مدیریت رنگ و افزایش کیفیت چاپ (قسمت دوازدهم) بابک شیرخانی

خطای رنگمایه

خطای رنگمایه 42% است، اما ما باید به جهت خطا نیز توجه کنیم. جهت خطا تعیین می شود که با آن، فیلتر کمترین دنسیته را می دهد. در این حالت، رنگ مورد نظر قرمز است و بنابراین خطا متوجه قرمز می باشد. اگر دنسیتومتر برای انجام این محاسبه برنامه ریزی شود، خطا و جهت خطا را نشان خواهد داد. اگر ما خطای رنگمایه اوور پرینتها ی رنگهای فرآیند( قرمز، سبز و آبی) را بسنجیم، مقادیر خطای بسیار بالایی بدست می آیند. مقدار ایده آل در این حالت 100% است، اما حتی اگر هم پوشانی کامل باشد، این مقدار به دلایلی که قبلاً گفتیم بدست نخواهد آمد.

خاکستری بودن

از سنجشهای مشابه دنسیته، می توانیم خاکستری بودن را محاسبه کنیم. دیدیم که خطای رنگمایه با تفاوت میان دنسیته کم و متوسط مرتبط است؛ اگر این دنسیته ها یکسان باشند، خطای رنگمایه صفر است، اما این ضرورتاً به این معنی نیست که مرکب ما ایده آل است. اگر یک دنسیته وارد تمامی فیلترها شود، نمایانگر جذب کامل که خاکستری می باشد، خواهد بود. بنابراین پایین ترین دنسیته فیلتر در تعیین خاکستری بودن رنگ مهم است. فرمول خاکستری بودن به صورت زیر می باشد:

با استفاده از مثالی که در شکل16-8 نشان داده شده است می توان خاکستری بودن را به صورت زیر محاسبه کرد:

شش گوش رنگ GATF

در کاربردهای عادی، ما از این مقادیر خطای رنگمایه و خاکستری بودن برای مقایسه مرکبها استفاده خواهیم کرد. ولی ما همچنین می توانیم از این سنجشها برای کشیدن نمودارهای رنگ برای مقایسه گاموت رنگ دو فرآیند قابل مقایسه یا برای مقایسه یک نمونه چاپی و محصول چاپی استفاده کرد. این نمودارها از برخی جهات شبیه به آنهایی هستند که توسط CIELab تهیه شده اند. شش گوش رنگ بهترین نموداری می باشد که نشان دادن تفاوت سیری و خطای رنگمایه را ممکن می سازد. یک کاغذ گراف شش گوش برای رسم این چارتها نیاز است و در صورت تهیه این چارتها، عملیات ساده ای پیش رو خواهیم داشت. محاسبه خطای رنگمایه لازم نیست، زیرا با استفاده از یک تابع رسم بدست می آید( همانطور که در شکل 17-8 نشان داده شده است).

برای رسم چارت ما به دنسیته فیلترهای قرمز، سبز و آبی برای رنگهایی که قرار است رسم شوند نیاز داریم. با در نظر گرفتن رنگ قرمز بعنوان مثالی که قبلاً زده شد، ما دنسیته ای مقابل را داریم: قرمز= 20/0، سبز= 30/1 و آبی= 66/0 . نقطه آغاز رسم تمامی رنگها مرکز چارت است که نشان دهنده سفید تا سیاه است. با استفاده از دنسیته فیلتر قرمز در ابتدا، برای مقدار مناسب دنسیته، ما به سمت بیرون پیش می رویم، یعنی از قرمز به سمت آبی ( سیان) حرکت می کنیم. از اینجا ما در یک راستای مستقیم، به اندازه تقسیمات مناسب دنسیته فیلتر سبز، از سبز دور می شویم. از این نقطه نیز ما به اندازه تقسیمات مناسب از آبی دور می شویم. اینجا همان نقطه ای است که ما برای رنگ قرمز ( ماژنتا) را رسم می کنیم.

رنگهایی که از لحاظ تئوریک ایده آل هستند دقیقاً در خطی که برایشان طراحی شده است قرار می گیرند. دوری از مرکز نشان دهنده سیری رنگ می باشد. در شکل 18-8 رنگهای مورد استفاده برای رسم نمودار chromaticity که در شکل 1-6 نشان داده شده است، روی شش گوش رنگ رسم شده اند. چیزی که مشخص است این است که این دو رسم تشابهاتی با هم دارند. با این حال، باید دانست که موقعیتهای نسبی رنگها روی شش گوش با تفاوتهای دیداری ادراک شده همبستگی ندارند. با این وجود، شش گوش به دنسیتومتر اجازه می دهد تا مقایسه سنجش محدودی را بدون استفاده از دنسیتومتر یا طیف- نور سنج گرانتر انجام دهد.

زنده بودن [1] یا کنتراست رنگ

زنده بودن یا کنتراست رنگ یکی دیگر از اشکال ارزیابی رنگ است که می توان از طریق سنجشهای دنسیته از آن محاسبه کرد. این فرمول خاص را می توان یا برای مقایسه خصوصیات نسبی مرکبهای رنگ فرآیند و یا بعنوان معیاری برای کمک به تعیین ضخامت لایه مرکب بهینه برای یک مرکب نوعی استفاده کرد.

در بیشتر چاپهای رنگی هدف ما دستیابی به بیشترین گاموت رنگی است که کاغذ و مرکب اجازه می دهند. این کار را تا حدودی می توان با چاپ هر کدام از رنگهای فرآیند در ضخامت لایه ای که به حداکثرکروما یا سیری خود رسیده است انجام داد. هنگامی که با ضخامت کم لایه مرکب چاپ را انجام می دهیم می بینیم که کرومای رنگ کاهش می یابد، زیرا با show through حاصل از کاغذ زیرین از سیری آن کم می شود. با افزایش ضخامت لایه مرکب، کروما نیز افزایش می یابد اما نه پیوسته. در برخی مواقع، جذب های ناخواسته مرکب موجب کاهش کرومای آن شده و رنگ تیره تر و کم رنگ تر می گردد. این مطلب هم در مورد آبی( سیان) و هم در مورد قرمز( قرمز) صدق می کند، اما در مورد رنگ زرد به دلیل جذب ناخواسته اندک آن کمتر است. فرمول زنده بودن رنگ به صورت زیر می باشد:

این محاسبه، با توجه به سنجش جذب های ناخواسته، شبیه به محاسبه خاکستری بودن است، اما سنجش زنده بودن تحت تأثیر کاهش سیری کاغذ نیز قرار می گیرد. در نتیجه، اگر این محاسبه برای سنجشهایی که از یک سری چاپ ها با ضخامت لایه مرکب فزاینده بکار برده شود، رابطه ای شبیه به رابطه کنتراست ظاهری چاپ را می توان مشاهده نمود. در ضخامت کم لایه مرکب زنده بودن رنگ کم بوده و با افزایش ضخامت لایه مرکب شروع به افزایش تا رسیدن به اوج خود قبل از نزول می کند. این مطلب را می توان در شکل 19-8 مشاهده نمود.

سنجش تعادل خاکستری

قرار دادن فیلد (field) خاکستری در استریپ کنترل به عنوان یک کنترل دیداری ارزشمند است، اما با این کار فرصتی نیز برای دستیابی به اطلاعات زیادی در جهت کمک به کنترل، از یک سنجش دنسیته مجزا بدست می آید. در اینصورت فرض بر این است که دنسیتومتر ما می تواند یک سنجش را از طریق تمام فیلترها به طور همزمان ثبت کند. اگر نمونه نوار رنگ خاکستری به صورت یک بیرنگ واقعی چاپ شود و دنسیتومتر واکنشی برابر با تمام فیلترها داشته باشد، دنسیته ثبت شده برای تمام فیلترها یکسان خواهد بود. یک شیفت در مرکب پاشی یا چاقی ترام هر کدام از رنگها منجر به یک شیفت مرئی و قابل سنجش در سنجش خاکستری خواهد شد که مناسب رنگی است که تغییر کرده است. کاملاً احتمال این وجود دارد که ورق عبوری به بیرنگی کامل روی نمونه رنگی استریپ کنترل نرسد که دنسیته ها در این صورت یکسان نخواهند بود. در این صورت بهتر است تا دنسیتومتر روی هدف صفر شده و از این رو مقادیر نشان داده شده، خطاهای مربوط به ورق عبوری خواهند بود. این سنجش به این دلیل مفید است که اگر یک مقدار تن مناسب سنجیده شود، تحت تأثیر تغییرات مرکب پاشی، چاقی ترام و هم پوشانی قرار می گیرد.با این حال، همانطور که می توان از مثال های شکل 20-8 مشاهده نمود، استفاده از مقادیر سنجیده شده به منظور تعیین اصلاح مرکب پاشی صریح نیست.

مشخص است که به دلیل اینکه هم مرکب آبی( سیان) و هم مرکب قرمز ( ماژنتا) بعضی از نورهای دو رنگ دیگر را جذب می کنند، یک شیفت در مرکب پاشی هرکدام از رنگها منجر به تغییر دنسیته در دیگری می شود، حتی اگر هیچ تغییری رخ نداده باشد. این یک تغییر واقعی است که می توانیم مشاهده کنیم، اما این تغییر موجب می شود تا تعیین اصلاح کمی سخت تر شود. اگر تعابیر حاصل به یک رایانه داده شود، ممکن است جذب ناخواسته نیز در نظر گرفته شود، اما اگر ما از آنها به صورت مستقیم همانطور که دنسیتومتر آنها را نشان می دهد استفاده کنیم، ایمن ترین راه این است که مرکب پاشی رنگ را که بزرگترین خطا را نشان می دهد اصلاح کنیم.